Passie Voor Het Lijden De "Hundert Betrachtungen Und Begehrungen, Van Henricus Suso En De Oudste Drie Bewerkingen Uit De Nederlanden

In de Late Middeleeuwen was het lijden van Jezus een 'hot item': religieuzen mediteerden er dagelijks over. De vele passieteksten die bij deze meditatie gebruikt werden, zijn in schier ontelbare afschriften bewaard gebleven. De "Honderd artikelen van de passie" van de Duitse dominicaan Henricus Suso is een van de meest wijdverbreide teksten geweest: uit de Nederlanden zijn tenminste twaalf bewerkingen en vertalingen bekend, die samen in ruim tweehonderdnegentig handschriften overgeleverd zijn. In deze studie staan de oorspronkelijke Duitse meditatietekst en de drie oudste bewerkingen uit de Nederlanden centraal. De meditatieoefening, rond 1320 ontstaan in Zuid-Duitsland, werd al voor het midden van de veertiende eeuw gebruikt en bewerkt in het Brabantse klooster Groenendaal. De volkstalige bewerking die hier ontstond, werd op haar beurt weer voor 1372 in het Latijn vertaald door de Groenendaalse kanunnik Willem Jordaens. Deze Latijnse vertaling is over grote delen van Europa verspreid geraakt. Voor het einde van de veertiende eeuw werd Jordaens' vertaling in de Noordelijke Nederlanden vertaald in de kringen van de Moderne Devotie. De meditatietekst van de "Honderd artikelen" heeft in de vier genoemde veertiende-eeuwse tekstversies een behoorlijke ontwikkeling doorgemaakt: zowel de inhoud als de structuur van de tekst is gaandeweg ingrijpend veranderd. Deze tekstontwikkeling hangt samen met de manier waarop de tekst in verschillende milieus gebruikt werd. Factoren die de tekstontwikkeling bepalen, zijn vooral het opleidingsniveau van de tekstgebruikers en de manier waarop zij mediteren. Om de tekstontwikkeling te kunnen begrijpen, wordt elke tekstversie bestudeerd tegen de achtergrond van de historische context waarin zij gemaakt is. Hierdoor wordt duidelijk hoe de tekst in de meditatiepraktijk functioneerde. Door deze studie is een begin gemaakt met de verkenning van het zeer uitgestrekte en vooralsnog onoverzichtelijke terrein van de laat-middeleeuwse passieliteratuur.van Aelst, J. is the author of 'Passie Voor Het Lijden De "Hundert Betrachtungen Und Begehrungen, Van Henricus Suso En De Oudste Drie Bewerkingen Uit De Nederlanden' with ISBN 9789042916289 and ISBN 9042916281.